Sarıkaya´nın tarihini dört devrede toplayabiliriz:  
1-Hitit Devri
2-Roma Devri
3-Selçuklular ve Osmanlılar Devri
4-Cumhuriyet Devri

1-HiTiT DEVRi:   Sarıkaya ilçesi Anadolu´da ilk siyasi birliğini kurmus olan Hitit imparatorluğunun kurulus alanı içerisinde bulunmaktadır.Bu devrin vesikası olan höyüklere Sarıkaya´nın köylerinde çokça rastlanmaktadır. Tahminen M.Ö.1.asırda Romalılar´ca alınmıstır.  

2-ROMA DEVRi:   İlçede Roma devrine ait tarihi kalıntılar ve eserlerin yanında çok sayıda yazılı vesikalara da rastlanmaktadır. Sarıkaya Romalılar devrinde 7000 haneli Opel adında bir sehirdi. Kaplıcalarıyla ünlü ilçemizde bulunan Roma devrine ait, kaplıca kalıntısının Roma Krallarından birinin kızı için yapıldığı söylenmektedir. Sarıkaya´da Romalılardan kalma büyük taslarla örülü duvar kalıntılarına, sehri çevreleyen surların temellerine, sütunlara ve sütün baslıklarına yapılan kazılarda sık sık rastlanmaktadır.  

3-SELÇUKLULAR ve OSMANLILAR DEVRi:   İlçemizin 1071 Malazgirt Zaferinden sonraki yıllarda, bölgenin Selçuklu hakimiyeti altına girdiği ve Yıldırım Beyazıt zamanında Osmanlıların hakimiyetine geçtiği sanılmaktadır. Günümüzde, ilçemiz sınırları içerisinde Selçuklu ve Osmanlı devirlerinden kalma az sayıda yerlesik Türkmen köylerine rastlanmakla birlikte 1878 Osmanlı-Rus (93 Harbi) savası nedeniyle Doğu Anadolu bölgesinden göç eden ve (Kars Muhaciri) diye adlandırdığımız halkımızın yerlestiği köylerde bulunmaktadır.  

4-CUMHURiYET DEVRi:   Cumhuriyet döneminden itibaren, Sarıkaya´ya 1924-1936 yıllarında Yunanistan,Romanya ve Yugoslavya´dan gelen, 1951 yılından itibaren de Bulgaristan´dan zaman zaman göç eden Türk vatandasları yerlestirilmistir.  

Sarıkaya ilçesi, 1935 yılına kadar Boğazlıyan ilçesinin bir köyü iken, dönemin Valisi Bekir Sami BARAN tarafından bucak merkezi haline getirilmis ve o zamana kadar bucak merkezi olan Asağısarıkaya köyünden bucak teskilatı tamamen alınarak,Terzili Hamamı veya Hamam köyü diye anılan simdiki ilçe merkezine getirildiği için, ilçenin adı Sarıkaya olarak anılmaya devam etmistir.Daha sonra 1957 yılında aynı adla ilçe merkezi olmustur.   Coğrafi Yapı   Sarıkaya topraklarının Güneydoğusuna yakın kesimlerinde yeralmaktadır. Kuzeyde Akdağmadeni ve Saraykent, Güney ve Güneybatısında Boğazlıyan, Güneydoğusunda Çandır, Doğusunda Çayıralan, Batısında Sorgun ilçeleriyle çevrilidir.   Sarıkaya Deniz seviyesinden 1170 metre yükseklikte olup, genelde dalgalı düzlüklerin geniş yer tuttuğu bir plato üzerine kurulmuştur.  

Yüzölçümü 976 kilometrekaredir.   İlçe Merkezi, Yozgat - Kayseri karayolu üzerinde Kuzey - Güney doğrultusunda küçük bir vadi içerisinde kurulmuştur.   Genellikle dalgalı düzlüklerin geniş yer tuttuğu ilçede önemli yükseklikler de bulunmaktadır. İlçenin batısında Yazır Dağı (1683), doğusunda Sıçanlı ve Tilki dağları, kuzeyinde Çomak Dağı güney ve güneydoğusunda ise Beştepeler bulunmaktadır. Sorgun Özü ile Boğazlıyan Ovası arasındaki araziler de, ilçenin en önemli düzlüklerin oluşturmaktadır.Delice Irmağının önemli kaynaklarından birisi olan Kanak Çayı ilçenin başlıca akarsuyudur. İç Anadolunun tipik kara iklimi görülmekte olup, yazlar; sıcak ve kurak, kışlar; soğuk sert ve kar yağışlı geçmektedir. Yağışların çoğu ilk ve sonbahar mevsimlerinde düşmektedir.

Yarı kurak iklimden dolayı yaygın bitki örtüsü bozkırlardır. Akdağmadeni ve Çayıralan sınırına yakın olan yerlerde meşe, çam ve yabani fındık türlerinden oluşan ormanlar yer almaktadır. Ayrıca, akarsu kenarlarındaki söğüt ve kavak toplulukları da ilçeye yeşil bir görüntü vermektedir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre 58026 nüfusa sahip olup, bu nüfusun 22102 ´si şehirde, 35924 ´ü ise köylerde yaşamaktadır. İç ve dışgöç yaşanan ilçelerdendir. Yaz mevsiminde, gerek gurbetçilerin gelmesi gerekse termal turizm için gelenlerle, ilçenin nüfusunu iki katına yükseldiği görülür.   İlçenin en önemli gelir kaynakları arasında tarım ve hayvancılık gelmektedir. Tarım alanlarının sulanmasında ilçeden geçen Kanak Çayının yanısıra Koçcağız, Yukarısarıkaya, Baraklı ve Akbenliçiftliği göletlerinden yararlanılmaktadır. Bu göletlerle genişleyen sulu tarım alanlarında şekerpancarı, patates; çeşitli meyve - sebze üretimi yapılmaktadır. kuru tarım alanlarında ise buğday, arpa, mercimek ve nohut en çok yetiştirilen ürünlerdir.   İlçede, besi hayvancılığı oldukça gelişmiş ve buna bağlı olarak; yonca, korunga, fiğ vb. yem bitkilerinin üretimi artmıştır. Kümes hayvancılığı ve arıcılığın yaygın olduğu ilçede süt, et yumurta, tiftik ve bal üretimi istenilen düzeydedir.